Een reis door de tijd
Fietsen langs de Elbe is fietsen door de Europese geschiedenis. In Praag, Dresden en daartussen krijg je de belangrijkste hoofdstukken van de afgelopen eeuw voor de wielen. Stevige kost, maar het meeslepende landschap biedt verlichting. Fiets mee over de Elberadweg.
De monumentdichtheid van Praag is fenomenaal. Om niet te zeggen frustrerend. Voor een fietser althans. Een slaperig dorp met een regionaal museum past prima in een fietsdag, maar zo’n overdaad aan bezienswaardigheden maakt paniekerig. Zeker aan het begin van een reis. Want dan wil de fietser maar één ding: onderweg zijn, kilometers maken en het landschap zien veranderen. Praag denkt: morgen mag je fietsen, vandaag sta je stil bij mijn geschiedenis. Voor wie niet weet waar te beginnen, heeft de stad een ideale oplossing. Links van het beroemde astronomische uurwerk staan elke dag, weer of geen weer, Engelssprekende gidsen te wachten om je mee te nemen over de Karelsbrug naar de burcht of door de historische joodse wijk. Er zijn er ook die minder makkelijke onderwerpen als thema hebben. De gidsen van Prague Tours bijvoorbeeld zijn gespecialiseerd in Nazi Prague en Communist Prague.
’s Ochtends is er weinig animo voor het communisme, maar ’s middags zijn er drie geïnteresseerden en neemt de jonge, hippe Clauda ons mee naar het midden van het Oude Stadsplein. Vanaf dat punt kunnen we op een heuvel, waar ooit een joekel van een Stalin stond, een al even reusachtige metronoom zien staan. ‘Symbool voor het ritme van onze geschiedenis’, zegt Clauda. Bezetting. Bevrijding. Onderdrukking. Democratie. Clauda zelf heeft het niet meegemaakt. Zij heeft Tibet gezien en als grafisch ontwerper in Londen gewerkt. Wat ze weet van de Oostblokjaren komt vooral uit verhalen van haar ouders en grootouders.
Belangrijkste stop op haar wandeling is het Wenceslasplein. De beelden zijn bekend. Russische tanks die in 1968 een eind maken aan de Praagse Lente. En, op ditzelfde plein, Václav Havel die in november 1989 vanaf een balkon de massa aanspoort tot een zachte opstand. Een tegelmonument herinnert aan de twee Jannen die zich begin 1969 uit protest tegen de Russische inval verbrandden: Jan Palach en Jan Zajíc. Hun gegraveerde portretjes liggen in de schaduw van een fonkelnieuwe winkel van Marks and Spencer in een schitterend jugendstilgebouw. De winkel is volgens Clauda ‘a big hit’: hét bewijs dat Praag zich weer kan meten met welke westerse stad dan ook.
