Door: Henny Brinkhof (Henny werkt voor SNP en weet onvoorstelbaar veel van natuur).
Soms hoef je voor een natuurmoment niet ver van huis te gaan. Je eigen tuin kan al bijzondere waarnemingen opleveren. Zo is het ieder voorjaar in ons vijvertje van krap 2 bij 3 meter gedurende een paar weken een drukte van belang. Dan verschijnen er ongeveer 30 bruine kikkers in het water om te paren en eieren af te zetten. Op zich is dit al een prachtige gebeurtenis om te zien en te horen. Het zachte gekwaak van de bruine kikkers. De unieke tekening op de rug van elke kikker, de prachtige ogen en brede bek. De mannetjes die op zoek zijn naar vrouwtjes die ze stevig vastpakken met de verdikte knobbel op hun handen. Als de vrouwtjes hun karakteristieke eiklompen, het kikkerdril, aan de oever afzetten, laat het mannetje er zijn sperma overheen stromen, zodat ze bevrucht worden.
Dit jaar wilde ik de kikkeractiviteit op foto vastleggen. Dat is niet zo moeilijk. Kikkers hebben ogen waarmee ze uitstekend beweging kunnen zien. Een vliegje dat komt aanvliegen bij het water, is zijn leven niet zeker en als je de plas voorbijloopt, duiken de kikkers snel weg. Statische objecten, die niet of nauwelijks bewegen, zijn echter vaag en worden nauwelijks gezien. Dat komt omdat kikkerogen niet bewegen. Wij mensen kunnen stilstaande dingen wel goed zien, omdat onze ogen voortdurend microbewegingen maken. Zet je onze ogen stil, dan vervaagt ook voor ons de omgeving. Als je dus heel langzaam richting de vijver kruipt of schuifelt, dan zien de kikkers je niet aankomen en zo kun je ze gemakkelijk tot enkele decimeters afstand benaderen.
Nadat ik enkele foto’s had gemaakt, zag ik een oranje flits door mijn zoeker. Vlakbij een kikker dook ineens heel even een alpenwatersalamander op om lucht te happen, een prachtig beestje met een oranje buik en een mooi donker gemarmerde rug. Ook deze dieren zijn vrij normaal in onze vijver. Net als de kikkers zijn ze er vanzelf gekomen. Beide amfibieënsoorten verblijven het grootste deel van het jaar buiten het water en vinden in onze niet al te opgeruimde tuin en die van de buren en het aangrenzende bos voldoende voedsel. Er zitten er zeker tien in de vijver.
Omdat ik roerloos als een reiger zeker een kwartier aan de rand van het water lag, kreeg ik tussen de over elkaar heen buitelende kikkers de langzamere salamanders in het vizier. Ik ontdekte er wel drie die zich ophielden bij twee klompen kikkerdril. Al snel bleek dat ze met hun kop stevig op het dril inbeukten. Soms zetten ze zich daarbij zelfs af tegen de veel grotere kikkers. Toen ontdekte ik wat er aan de hand was. Een salamanderbekje ging even open. Het leek erop dat het dier naar lucht hapte, maar later op de foto was goed te zien dat de salamander zijn bek open deed om een kikkereitje op te eten. Wie had dat gedacht?