Rondreizen door Zuid-Noorwegen Wandelen, fietsen en spannende avonturen voor kinderen

Zuid-Noorwegen zit vol superlatieven: het oudste nationale park, de hoogste pas, het langste fjord… Wie Zuid-Noorwegen met eigen ogen gezien heeft, kan daar nog een omschrijving aan toevoegen: de mooiste natuur. Bruisende watervallen en adembenemende gletsjers doen volwassenen en kinderen tijdens twee unieke SNP-rondreizen weer in sprookjes geloven.

Zuid-Noorwegen vol trollen en knutjes?
Over het ruige Noorse landschap doen de wildste verhalen de ronde. Het zou door reuzen gevormd zijn en er zouden trollen wonen. Die fabelachtige figuren nemen de meeste reizigers nog wel voor lief. Het zijn eerder de gevleugelde, zoemende en gemeen stekende wezentjes waar ze bang voor zijn: muggen. Maar is dat wel terecht? Sinds Janneke Wijgergangs – voormalig SNP-medewerker - in het zuidwesten van Noorwegen woont heeft ze er nauwelijks last van gehad. Natuurlijk, op een zonnige dag bij het water komen er soms wolken kleine knutjes, maar in Nederland zijn ook wel eens muggenplagen. Dieren die ze wel regelmatig ziet, zijn de elanden: die lopen praktisch bij haar door de achtertuin. ‘Als ik met de hond ga wandelen, wil hij altijd achter de elanden aan.’ Groot wild op loopafstand, Janneke klinkt alsof ze het de normaalste zaak van de wereld vindt. Sinds ze met man en kinderen vanuit Nederland naar een zijdal van het Stavangerfjord verhuisde, verbaast ze zich nog dagelijks over de schoonheid van de Noorse natuur. En al stelt ze de rust in haar nieuwe thuisland op prijs, toch vertelt ze enthousiast over de hoogtepunten van Zuid-Noorwegen, die uiteraard ook worden aangedaan tijdens beide SNP-reizen.

Rondane, door reuzenhanden gevormd
Wie door het landschap rond Rondane rijdt – het oudste nationale park dat Noorwegen rijk is – begint even te twijfelen: zouden er toch reuzen bestaan? De imposante bergtoppen en de adembenemende kloven lijken haast door enorme handen te zijn gevormd. In werkelijkheid zijn het andere oerkrachten die het landschap hebben geboetseerd tot wat het nu is: gletsjers. In de laatste ijstijd, zo’n 20.000 jaar geleden, was vrijwel heel Noorwegen onder een dik ijspakket bedekt en toen dat begon te smelten, ontstonden dalen vol bruisend water.
In Rondane is het ijs grotendeels verdwenen en worden de hoogvlaktes bevolkt door wilde rendieren. Gletsjers zijn te vinden in het nabije Jotunheimen, dat ‘huis van de reuzen’ betekent. Janneke: ‘Als je door het gebied rijdt, zie je na elke bocht een nieuw plaatje: watervallen, ijsvelden, rotspartijen. De maximumsnelheid in Noorwegen ligt vrijwel op alle grote wegen op 60 tot 90 kilometer per uur, vanwege de vele bochten en bergweggetjes. Dat is geen probleem, zo kun je des te langer van het uitzicht genieten.’
 
Trollstigen, Sognefjord en Preikestolen
De wegen in Noorwegen hebben sprookjesachtige namen. Zo heeft SNP een route uitgestippeld over de spannende Trollstigen vol haarspeldbochten en rijd je op een uitgestrekte hoogvlakte over de Peer Gynt Vegen, genoemd naar het beroemde toneelstuk van Henrik Ibsen.
De weg door Jotunheimen heet de Sognefjellsvegen. Onderweg passeer je op 1400 meter de hoogste pas van Noord-Europa – in de meertjes langs de route drijven ijsschotsen. Uiteindelijk komt de weg uit bij het Sognefjord, waarlangs talrijke boomgaarden te vinden zijn en waar voor kinderen ook het aquarium een geweldige attractie vormt. Janneke: ‘Ik ben eens over het Sognefjord gevlogen en dan besef je dat het de omschrijving als ’s werelds langste fjord eer aandoet: 200 kilometer reikt het fjord landinwaarts.’ Spectaculair vindt Janneke ook Preikestolen ofwel ‘de preekstoel’, een enorme klif die 605 meter boven het fjord uittorent. Wie durft kan er een foto maken, maar pas op – er staat geen hek langs de rand.

Grote gletsjer Jostedalsbre
Een andere aanrader is de Jostedalsbre, de grootste gletsjer van het vasteland van Europa. In het naastgelegen Gletsjermuseum kunnen jong en oud in een spectaculaire 3D-film over uitgestrekte ijsvelden scheren en kunnen kinderen zich uitleven op een speciale klimmuur. Om vervolgens met het hele gezin zelf de natuur in te gaan natuurlijk: onder leiding van een SNP-gids kun je met stijgijzers een uitloper van de gletsjer bewandelen.
Janneke benadrukt dat Noorwegen vooral een natuurland is. ‘De cultuur zit in de gebruiken en het eten. Op 17 mei, de nationale feestdag, dragen veel Noren bijvoorbeeld bunad, de traditionele klederdracht. Kinderen door het hele land houden dan optochten en eten worstjes en ijs. Ook bestaat de traditie zelf voedsel te plukken: bosbessen, paddenstoelen of moltebessen, een soort frambozen. Het leven hier is nog heel ambachtelijk en het voedsel is vaak afkomstig uit de streek. Veel vis, veel schaap en veel brunost: bruine, zoetige kaas gemaakt van geitenmelk.’

Olie in Noorwegen
In het landschap is weinig zichtbare cultuur. Je hebt houten staafkerken uit de Vikingtijd en boerderijen waar je wafels met zelfgemaakte jam kunt eten, maar veel houten bouwwerken zijn afgebrand of weggerot. Noorwegen was tot eind vorige eeuw een arm land dat grotendeels leefde van de visserij. Janneke: ‘Er was weinig geld voor mooie bouwwerken. Bovendien zijn veel Noren protestants – ze hebben geen kerken vol pracht en praal.’
De ontdekking van olie zorgde in de jaren zeventig voor rijkdom. ‘Die rijkdom heeft ook zijn keerzijde. Veel Noren hebben een eigen hutje in de bergen. Vroeger waren het eenvoudige, romantische houten huisjes, maar de laatste jaren worden ze steeds luxer.’ Toch heeft SNP nog prachtige authentieke hotels weten te vinden langs de route. Wat te denken van de houten Høvringen Fjellstue, waar je heerlijk kunt ontspannen in de sauna? Adembenemend is ook het Dalen Hotel, gebouwd in ‘drakenstijl’. Kinderen voelen zich een prins of prinses tussen de drakenhoofden, torens en spitsen van dit koningsslot.

Kanoën, wandelen en fietsen in Espedalen
Janneke reisde met man en dochters naar Espedalen, een gevarieerd gebied waar je kunt kanoën, wandelen en (water)fietsen. In Espedalen heeft SNP het huiselijke Fjellhotel geselecteerd. Inclusief sauna en gezellige zithoekjes om een spelletje te spelen. Jannekes gezin vond ook het treintje bij Flåm de moeite waard. Van deze spoorbaan wordt wel gezegd dat het de mooiste in Europa is. ‘In een halfuurtje rijd je naar de top en vervolgens kun je naar beneden lopen.’
Voor kinderen zijn er genoeg spannende buitenavonturen te beleven in Noorwegen. Janneke: ‘Een bergtocht maken, zwemmen in een van de talrijke heldere meertjes en dammetjes bouwen in een bergbeek of broodjes bakken en marshmallows roosteren boven een kampvuur. Er is weinig georganiseerd, maar met al die ruimte en vrijheid genieten ze volop. Zeker omdat het landschap met al die verhalen over trollen en reuzen tot de verbeelding spreekt!’ Ook volwassenen vermaken zich graag in de buitenlucht. ‘Of het nu om een korte wandeling of een bergtocht gaat, Noren genieten van het buitenleven in die prachtige en veelzijdige natuur die hen omringt.’?