Wandelen door de Dolomieten door de bergen van Zuid tirol

De volgende ochtend maken we de wandeling naar de Heiligkreuz. Die is 18 kilometer, 850 meter stijgen en dalen. Eerst wandelen we langs een beek door het bos omhoog. Als we op een uitzichtpunt op de kam van de Gröpa aankomen, springt opeens een gems tevoorschijn. Onderweg passeren we eeuwenoude gehuchten, 'viles' in het Ladinisch, de derde taal van dit gebied. Oorspronkelijk stonden er alleen herdershutjes. De herders trokken als alpennomaden met hun vee over de berg, van laag (in de lente) tot hoog (in de zomer). Nu zijn de viles groepjes boerderijen die het hele jaar door bewoond worden. Mensen zien we overigens niet, wel kalfjes en jonge katjes. Het is hier ongerept en idyllisch.

Langzaam maar zeker gaat het donkere dennenbos over in grasland, waar talloze hooihutjes verspreid staan. Het blijkt de opmaat naar het Parco Naturale Fanes-Sennes. Hoewel het nu regent, bloeit mijn hart open: we zijn nu echt in de bergen, met smalle stenige paadjes en keien in het gras. We blijken heel dicht bij de hut te zijn. Die is duidelijk ook per auto te bereiken: het wemelt er opeens van de mensen, gehuld in hightech-regenjassen in alle kleuren van de regenboog.

Het kerkje naast de hut is een oud bedevaartsoord. In het gras staan drie houten kruisbeelden. We zijn er de afgelopen dagen al talloze gepasseerd, altijd voorzien van bloeiende bloemen. De beelden zijn niet gestileerd, maar drukken juist expliciet lichamelijk lijden uit. Ik voel me er wat ongemakkelijk bij. De terugweg voert langs de loodrechte wand van de Kreuzkofel en ten slotte door open bos met snelstromende beekjes en knalroze bloemen. De zon is doorgebroken en als we aankomen bij ons hotel blijkt dat we nog wel even op onze veranda kunnen zitten. Een vogeltje fluit vol uit zijn oranje borst.

De route die we voor vandaag uitkiezen, vertrekt niet vanuit het dorp, maar vanaf de Valparola-pas, 30 kilometer van Wengen. De pas ligt op 2.168 meter en is het beginpunt van vele paden. Wij volgen route 23, richting Col di Lana. Die col, zo lezen we in de routebeschrijving, lag in de Eerste Wereldoorlog op de grens van Italië en de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie. "Hier is zwaar gevochten", staat er, "een tweeënhalf jaar durende loopgravenoorlog, vaak man tegen man." We kijken nog eens om ons heen. In de verte besneeuwde bergtoppen. Het gras voor onze voeten is bezaaid met bloemen. Felgeel, knalpaars, stralend wit, gentiaanblauw. We horen lieflijk geklingel van koeienbellen. Het is moeilijk voor te stellen dat hier zestigduizend soldaten omkwamen. De kruisbeelden krijgen opeens een andere lading. Ik herinner me de berggids van een vorige Dolomieten-reis, in Toblach/Dobbiaco. Die vertelde dat de bomen in de oorlogsjaren nauwelijks gegroeid waren; dat kon je bij gekapte bomen aan de jaarringen zien. Dat kwam, zo zei hij bloedserieus, door het oorlogslawaai. Daar konden de bomen niet tegen.

Uit de informatieborden langs de route blijkt dat de top van de Col di Lana zelfs met dynamiet is opgeblazen. Absurd en onwerkelijk. De wandeling is intussen de spectaculairste die we deze dagen gemaakt hebben, met permanent panoramische uitzichten. In de namiddag zie ik zelfs een alpenmarmot. Hij blijft rustig op de uitkijk zitten en lijkt zich niet aan ons te storen.
          
Op onze laatste wandeldag in Wengen hebben we nog de keus uit twee aanlokkelijke routes, maar mijn reisgenoot wil graag een dagje rust. Dan moeten we nog maar een keer terugkomen... Ik begin in een roman over vier alpinisten van Stephan Enter, Grip, wat een steengoed boek blijkt te zijn. En telkens als ik opkijk zie ik een passend decor van imposante dolomietenwanden.