Om elke hoek een verrassing Mountainbiken door de Sierra Morena

Tekst: Ilse Janneman en Anne Wesseling

In het noordwesten van Andalusië ligt de Sierra Morena, een relatief onbekend gebied dat geknipt is voor wie houdt van pittige fietstochten door de natuur. Alles draait om afwisseling: je fietst hier langs weidse vergezichten, maar ook op smalle bospaadjes waar je op open plekken varkentjes ziet rondscharrelen. Ilse Janneman zette de routes uit. Haar eerste indruk: ´Wat een heerlijk gebied!´

Het is januari, vroeg in de ochtend en het is nog fris als ik vertrek van mijn overnachtingsplek Molino Río Alájar. Ik begin in een lange broek en met fietshandschoenen aan, maar na de eerste klim gaan er al laagjes uit. Ik ben in het zuidwesten van Spanje, in de Sierra Morena, een oud gebergte met afgevlakte toppen. Een tijdje fiets ik langs de flank van een van de picos, het uitzicht wordt steeds weidser. Na nog een stuk klimmen bereik ik een plateau. Plotseling ligt de Sierra aan mijn voeten en ik stap even af om het uitzicht in me op te nemen.

Mijn eerste indruk van de Sierra Morena: wat een heerlijk gebied! De Sierra Morena ligt in het noordwesten van Andalusië, tegen de grens met Portugal. Het is een prachtige streek, waar het echt lijkt of de tijd heeft stilgestaan. ´Rust en ruimte en nog niet door toeristen ontdekt´ is wat het eerste in me opkomt om de omgeving te beschrijven. Geen uitgestrekte lappen landbouwgrond, maar natuur afgewisseld met kleinschalige akkerbouw, de mensen leven in harmonie met het land.
Ik ben hier om de nieuwe SNP-reis Fietsen door de Sierra Morena ´voor te fietsen´. ´s Avonds, met kaarten op tafel, controleer ik routes en bereid ik de volgende dag voor, overdag en onderweg vallen definitieve beslissingen - is variant A of B mooier? Hoeveel hoogtekilometers meet ik, wat is de mooiste combinatie van uitdaging, afwisselend landschap? De uitgangspunten voor deze reis: pittige tochten, technisch niet ingewikkeld en lekker afwisselend. Onderweg maak ik de GPS-route met waypoints en noteer de definitieve route-instructies.

Mijn eerste indruk wordt de rest van de reis alleen maar bevestigd: om te fietsen kun je je geen fijner omgeving wensen. Natuurlijk, je moet niet bang zijn voor een klimmetje - de eerste dagen noteer ik 700 tot 800 hoogtemeters. Maar steeds is daar de beloning, in de vorm van een uitkijkpunt en natuurlijk de afdaling na de klim. Ik geniet van het fietsen op de smalle zandpaadjes, die diep het bos invoeren. Een intiem landschap is het, met doorkijkjes en om elke hoek weer een verrassing: een stukje bos, een open plek met wat tekenen van bewoning, dan tussen de steeneiken door en langs een veldje waar wat zwarte varkentjes rondscharrelen.
Die zwarte varkentjes horen echt bij deze regio, ze leveren het vlees voor de beroemde jamón ibérico, de Iberische ham. Schuchtere scharrelvarkentjes zijn het, die in groepjes rondschooieren op open plekken of tussen de bomen.

Als ik aan het eind van de dag terugkom bij Molino Río Aléjar, weten eigenaren Peter Jan en Monica al dat ik eraan kom - de honden spitsen hun oren bij het geluid van fietsbanden op het pad. Molino Río Aléjar, midden in het natuurgebied Sierra de Aracena, is zo’n plek waar je je meteen thuis voelt. Zelf wonen Peter Jan en Monica in een oude watermolen, daarbij hebben ze zes vrijstaande huisjes gebouwd. Het is heerlijk om je eigen huis te hebben, het is er gezellig en warm als je binnenkomt en Peter Jan en Monica hebben de koelkast gevuld. Even later brengen ze vers brood - zo kun je ontbijten zo vroeg (of laat) als je wilt. Ideaal als je ´s morgens vroeg op pad wilt.

De Sierra Morena ligt in de Spaanse regio Andalusië, maar je kunt het nauwelijks vergelijken met de meer toeristische gedeelten dichter bij de kust. Dit is een gebied in de luwte, letterlijk en figuurlijk. Aracena is de enige wat grotere plaats en telt net iets meer dan zevenduizend inwoners, ook hier gaat het dagelijks leven gewoon z´n gang. Verder kom je op de dagtochten alleen af en toe door kleine dorpen, waaronder een aantal karakteristieke pueblos blancos, ideaal voor een lunchstop en een korte wandeling. Het dorp Alajár is mijn favoriet, een schilderachtig plaatsje met kasseienstraatjes, natuurstenen huizen en een paar gezellige terrassen. Hier en daar zie ik op de huizen de blauwe tegeltableaus, die ik uit Portugal ken - daar zitten we hier niet ver vandaan.
Na een korte transfer fiets ik de volgende dagen door het oosten van de Sierra Morena. Hier is het landschap meer open, met glooiende heuvels, in plaats van de steilere Picos die ik op de eerste dagen gewend was.

Sinds de Romeinse tijd werd in dit gebied ijzer gedolven, maar de mijnen zijn niet meer in gebruik en de spoorlijn waarover ooit erts werd afgevoerd, is omgebouwd tot een fietspad, een van de ´Via Verdes´. Hier fiets je kilometerslang over een goed onderhouden, nagenoeg vlak fietspad met een afwisselend uitzicht. Vergeleken met de steilere bergen van de eerste dagen, is het een relaxte tocht, waardoor je (tip!) vast genoeg energie over hebt voor een kleine omweg naar Cerro del Hierro (´ijzeren heuvel´), een bijzonder karstlandschap, getuige van de woelige geologische geschiedenis: de aardkorst die ooit zeebodem was, werd omhoog geduwd, wind en regen deden de rest, je wandelt er tussen grillige rotsformaties met smalle doorgangen, een labyrint van kruip-door-sluip-door-paden.
En ook hier weer, net als in het begin van de reis, is er om elke hoek een ander doorkijkje. Dat kleinschalige, die afwisseling, die combinatie van knus en weids, dat is voor mij het karakter van de Sierra Morena. Het is een landschap dat zich om je heen voegt. Het is een landschap dat klópt.

1. Wil je fietsen afwisselen met wandelen? Verleng je reis dan met een extra overnachting in Molino Río Alájar, waar Peter Jan en Monica een aantal mooie wandelroutes hebben uitgezet.
2. Even buiten het dorp Almonaster la Real ligt een van de oudste moskeeën van Spanje, uit de tiende eeuw. Je kunt de moskee bezoeken, en ook vanwege het uitzicht is het echt een aanrader.
3. De kleine dorpjes waar je doorheen komt zijn mooie plekken voor een langere lunchstop. Je kunt de dorpjes het beste te voet verkennen. Er is altijd wel een restaurant waar je een bocadillo kunt halen, een broodje belegd met jamón ibérico of een van de lokale kazen.

´Mountainbiken in de Sierra Morena´ is een ideale reis voor fietsers die houden van pittige tochten door een prachtige streek. Een goed bed en extra lekker eten hoort er ook bij: inspannen én ontspannen gaan gelijk op in deze reis. Bij de huurfietsen zijn trouwens ook e-mountainbikes beschikbaar.
Deze 8-daagse reis wordt aangeboden tussen 1 maart en 15 december. Ga in de lente om klaprozen te zien bloeien, in de zomer om de traditionele fiestas mee te maken en in de herfst als je wilt genieten van de mooie herfsttinten en de lokale gerechten met wilde paddestoelen.
Meer weten over mountainbiken in de Sierra Morena? Check dan de uitgebreide reisinformatie of bel een van onze reisspecialisten op 024 - 3277000.