Tekst en foto´s: Lex van den Bosch
Het is al laat in september als ik in een zeer druk Dubrovnik aankom. Gelukkig is het terras aan zee van het hotel-restaurant waar ik deze nacht zal slapen nog lang niet vol. Een teken dat het hoogseizoen toch écht voorbij is. Smullend van een bord gegrilde inktvis (wat kunnen die Kroaten dat toch goed, vlees, vis en groenten roosteren..) en genietend van het uitzicht op de muren van de oude stad kom ik snel tot mezelf. Morgen mag ik weer fietsen, in de Konavle-vallei, een fraai wijnbouwgebied vlak tegen de Montenegrijnse grens. Om alvast in de stemming te komen bestel ik een glas rosé, een van Kroatische origine uiteraard.
Oma's ontzet
Taxichauffeur Dario is stipt op tijd om me naar de fietsverhuurder in de Konavle-vallei te brengen. Het eerste wat hij doet, is zich verontschuldigen voor zijn geklets, maar ik laat hem maar al te graag zijn gang gaan. Wat mij betreft kunnen de vaak wat stugge Kroaten niet spraakzaam genoeg zijn. Het mooiste verhaal dat hij voor me heeft, gaat over zijn grootmoeder, die in het oude centrum van Dubrovnik woont. Elk jaar in de zomer wordt oma door Dario ´ontzet´, wanneer ze aan het eind van het voorjaar niet meer in staat is om tegen de almaar wassende toeristenstroom in te roeien. Voor het te laat is, en oma overlopen wordt bij het boodschappen doen, neemt Dario haar tijdens de zomermaanden in huis.
Volkskunst
Maar als Dario me afzet bij de fietsverhuurder in de Konavle-vallei beland ik in een oase van rust. Alleen Miho en Katja van het door henzelf opgerichte etnografische museumpje in Gruda zorgen voor de nodige levendigheid. Het is vooral de goed Engels sprekende Katja die uitleg geeft over alles wat haar man in de kelder van de vijfhonderd jaar oude boerderij heeft verzameld. En dat is veel, heel veel.
Toch komt Miho ook een keer fraai uit de hoek: ´I am number one´, roept hij wijzend naar een ingelijste foto van een fier besnorde Kroaat in traditioneel kostuum. Een treffender typering van ´s mans trots is nauwelijks mogelijk. Het is ook meteen de eerste Engelse volzin die van Miho´s lippen rolt. Bij de paspop in traditioneel vrouwenkostuum uit de Konavle-vallei schieten woorden hem echter te kort. Hij wíl wel verbaal over zijn vrouw heen buitelen, maar hij kán het niet in het Engels. Driftig gebarend, en met de vertaalhulp van zijn vrouw weet hij me toch duidelijk te maken hoe bijzonder het kostuum is. En hij heeft gelijk, zelden heb ik zulk fraaie en fijn geborduurde volkskunst gezien!
Een stukje cultuur
Oma van 96 jaar schijnt nog altijd de kunst te bezitten om het te maken. Als ze sterft, zal een stukje cultuur met haar mee het graf in verdwijnen. Het is maar goed dat Miho en Katja deze nalatenschap willen bewaren. Na een lekkere Turkse koffie neem ik afscheid om aan mijn fietstocht te beginnen.
Kalkstenen muurtjes en wijngaarden
Ik ben het dorp nog niet uit, of ik fiets al langs de wijngaarden. Omzoomd door kalkstenen muurtjes wachten de druiventrossen op de naderende pluk. Twintig jaar na het einde van de oorlog ziet alles er weer idyllisch uit. Wie echter goed kijkt, ziet hier en daar nog wel ruïnes staan. Te duur om te herbouwen, of vergoed verlaten door hun eigenaren, die na de oorlog elders zijn gaan wonen. Gelukkig heeft het overheidsprogramma met fiscale voordelen goed geholpen om de (aan voormalig vijand Montenegro grenzende) streek weer opnieuw te bevolken.
Zeker doen in Dalmatië
- In Kroatië worden uitstekende wijnen gemaakt, onder andere van de Plavac Mali-druif. Proeven dus! Aan tafel, op het terras of in een van de vele wijnbars.
- Korcula-stad, Trogir, Split en Dubrovnik zijn stuk voor stuk prachtige vestingsteden. Ze zijn vooral buiten het drukke hoogseizoen zeer de moeite waard.
- Een gegrild visje eten aan zee. De vis wordt in de ochtend aangeland door kleine vissersbootjes en is overal aan zee topvers. En grillen kunnen de Kroaten als de beste!
- Fietsen of wandelen net even voorbij de toeristische centra. Bijvoorbeeld in de Konavle-vallei, vlakbij de Montenegrijnse grens.
Zelf fietsen langs de Dalmatische kust?
Wil jij net als Lex fietsen in Dalmatië? Met onze 8-daagse reis fiets je van Trogir naar Dubrovnik terwijl de azuurblauwe zee nauwelijks van je zijde wijkt. Je fietst door wijn- en olijfboomgaarden, verkent de geplaveide straatjes van schitterende steden als Dubrovnik en Split en geniet van onontdekte Kroatische wijnen en de traditionele keuken.
Smaakt deze blog naar meer en wil je verder lezen over deze bijzondere fietsreis? Lees dan de volledige reportage van Lex op oppad.nl.
Over Lex van den Bosch
Lex van den Bosch is van huis uit bioloog en woonde twee jaar in de outback van Namibië, waar hij een safari camp opbouwde aan de Fish River Canyon. Lex houdt van veel soorten buitensport, natuur, beesten en planten, een beetje geologie, een vleugje geschiedenis, talen, lekker eten en natuurlijk van reizen, verhalen maken en fotograferen.