Door Matthijs Meeuwsen
Op wandelreis door Israël loop je bijna letterlijk in de voetsporen van Jezus. Maar naast historie is er ook ruimschoots aandacht voor de mooie natuur en bewogen actualiteit.
Op reis naar Israël? Maar het is toch een zooitje daar?
Israël is een land dat vrijwel dagelijks de krant haalt, en helaas zelden met vrolijk nieuws. Raketaanvallen, demonstraties, bommen en bloedvergieten. Het zijn de nieuwsberichten die onmiskenbaar het beeld bepalen wat velen hier in het westen hebben van het land. Of in de woorden van Corinne van den Bosch, die voor SNP al diverse reizen door Israël begeleidde: "Vanuit je luie stoel, met een borrelnootje in de hand, is het gemakkelijk om je oordeel klaar te hebben. Maar het is zo intrigerend, zo waardevol om het land zelf te bezoeken en met eigen ogen de wereld achter de krantenkoppen te ontdekken."
Maar wat heeft een reis door Israël te bieden dan?
Allereerst een onwaarschijnlijke hoeveelheid geschiedenis. In Israël vind je bijvoorbeeld de bakermat van het christendom, en daarmee een belangrijk deel van onze wereldhistorie. Je wandelt op deze reis bijna letterlijk in de voetsporen van Jezus. De eerste dag bezoeken we Nazareth, de plaats waar hij opgroeide. Maar we wandelen onder meer ook naar de plek in Kana waar hij water in wijn zou hebben veranderd. En de Mount of Beatitudes, waar hij zijn Bergrede hield.
Ik ben helemaal niet gelovig. Is deze reis wel wat voor mij?
Jazeker. "Dit is geen reis waarin we alleen maar een beetje voorspelbare Bijbelplaatsen afturven", benadrukt Corinne. Integendeel. Het is slechts een van de puzzelstukjes waaruit de reis is opgebouwd. En zelfs op die plekken wemelt het ook van de andere historische verhalen en bezienswaardigheden. "Ik merk dat deze reis allerlei verschillende mensen boeit; van allerhande gelovigen tot rasatheïsten en alles er tussenin, ik heb ze stuk voor stuk in de groep gehad. Het belangrijkste is volgens mij dat je de wereld tegemoet treedt met een onbevangen, nieuwsgierige blik. Er zijn namelijk weinig plekken die zoveel vragen oproepen en daarmee zoveel nieuwsgierigheid aanwakkeren als Israël. De ideale bestemming dus voor echte wereldonderzoekers."
En valt er nog een beetje natuur te bekennen?
Absoluut. De reis is voor een flink deel opgebouwd uit delen van eeuwenoude pelgrimsroutes. Hoewel Israël net als Nederland een behoorlijk vol land is, slingeren die historische voettochten deels door de mooie natuur die Israël rijk is. Zo wandelen we vanaf het St. George klooster zo de woestijn van Judea in. Verwacht geen torenhoge zandduinen, maar een gekreukt laken van gortdroge gruisheuvels. We volgen in de woestijn de kloof van de diepe Wadi Qelt, waardoor een van de oudste wegen tussen Jeruzalem en Jericho voerde. Corinne: "Ten midden van dat overweldigende natuurlijke decor voel je tegelijkertijd overal de historie. Jezus. De kruisvaarders. Saladin. Je waant je er echt terug in de tijd."
Anders nog iets?
Een potje dobberen in de Dode Zee is altijd een goede manier om even bij te komen van alle indrukken. De wandeling bij het Meer van Tiberias is een ander hoogtepunt. Op de zuidelijke oever overnachten we daarna in een kibboets, een van de collectieve Israëlische landbouwgemeenschappen. Tijdens de gesprekken met de bewoners leer je er alles over de unieke gemeenschap van de kibboets, hun rol in de oprichting van de staat Israël en de uitdagingen in een snel veranderende wereld.
Vragen staat vrij?
Precies. Deze reis is zo ingedeeld dat we gegarandeerd mensen uit allerlei verschillende culturen ontmoeten. We gaan zowel op pad met een Israëlische als een Palestijnse gids. Ook maken we kennis met een bedoeïenenfamilie, een Palestijns-Christelijk gezin en de kibboetsleden dus. Om nog maar te zwijgen over alle terloops ontmoetingen. "In Israël heeft iedereen een verhaal", weet Corinne. "Er is nooit één antwoord."
En een bezoek aan Jeruzalem?
Uiteraard staat ook de stad op het programma die zowel voor moslims, joden en christenen heilig is. We wandelen er langs de westelijke muur, waar ook de wereldberoemde klaagmuur deel van uit maakt. We zien de rotskoepelmoskee op de Tempelberg schitteren in de zon. En we lopen over de Via Dolorosa naar de Heilige Grafkerk.
Mooi, al die historie. Maar is er ook aandacht voor de actualiteit?
Zeker. Net buiten Bethlehem gaan we bijvoorbeeld de checkpoints voorbij om een voormalig Palestijns vluchtelingenkamp te bezoeken. "Inmiddels is het een volwaardige, maar ietwat grimmige buitenwijk van Bethlehem", legt Corinne uit. "Niet omdat het er gevaarlijk is. Integendeel. Je wordt er superhartelijk ontvangen en er is alle ruimte voor vragen en dialoog. De huizen zijn aan de buitenkant echter niet bepaald goed onderhouden en op menig straathoek worden de vaak jonge jongens geëerd die tot de dag van vandaag omkomen bij alle onlusten. Heel indrukwekkend." Een Palestijnse gids neemt ons tenslotte ook mee naar het Unesco werelderfgoed van Battir, waar tussen de olijfgaarden een eeuwenoud irrigatiesysteem is uitgerold.
Een mooie mix dus.
Exact. Deze reis verenigt rijke culturen met eeuwenoude religies, fijne natuur en een flinke lik actualiteit. "Maar het unieke zit hem voor mij in het feit dat de diepgang en de moeilijke vragen niet worden geschuwd en de reis al doende gehakt kan maken van vooroordelen", besluit Corinne. "Israël is een bewogen plek. Controversieel, soms verwarrend, maar in ieder geval nooit saai. Waarschijnlijk ga je terug naar huis met meer vragen, dan antwoorden. Maar juist dat is het boeiende: er is niet altijd een eenduidig antwoord. Juist daarom is een reis door Israël een must voor iedereen die de wereld fascinerend vindt en haar een beetje probeert te doorgronden."
