Bergwandelen in de Hoge Tatra

• De Hoge Tatra (Pools: Wysokie Tatry; Slowaaks: Vysoké Tatry) is een gebergte op de grens van Slowakije en Polen. Het is onderdeel van het Tatra-gebergte, een tachtig kilometer lang gebergte met scherp gekartelde, grillige pieken. Aan Poolse zijde is de Rysy (2499 meter) de hoogste berg, aan Slowaakse kant de Gerlachovský štít (2655 m).
• Uitvalsbases om de Hoge Tatra te verkennen zijn Poprad (SK) aan de zuidkant van het gebergte en Zakopane/Koscielisko (P) aan de noordkant. Ze liggen op ca 1350 km rijden vanaf Utrecht.
• De Hoge Tatra valt bijna compleet binnen Nationaal Park Tatra (Slowaaks: Tatranský národný park; Pools: Tatrzański park narodowy), een beschermd natuurgebied van 26 bij 17 kilometer. Honderden kilometers aan goed gemarkeerde wandelpaden voeren in Nationaal Park Tatra vanuit makkelijk begaanbare valleien de bergen in, onderlangs de toppen en de toppen op. Ca 115 km ten noorden van Zakopane ligt Krakau, een interessante stad met een rijke geschiedenis en uitvalsbasis voor een bezoek aan Auswitsch.
• OV: Vanaf 2022/2023 gaat er een nachttrein naar Krakau. Zakopane en Koscieliko liggen daar op ca twee uur reistijd (bus) vandaan.

• Bezoek de Hoge Tatra in het voor- of najaar. In het hoogseizoen kan het er druk zijn.
• Het weer in de Hoge Tatra is onvoorspelbaar. Wees voorbereid en houd het weerbericht goed in de gaten, informeer vooraf bij de huttenwaard naar de weersvoorspelling.
• Langs lastige passages van wandelpaden zijn stalen kabels (geen klettersteig) aangelegd. Ze bieden een steuntje aan minder ervaren bergwandelaars.

De Hoge Tatra (Pools: Wysokie Tatry; Slowaaks: Vysoké Tatry), met 25 toppen boven de 2500 meter is het alpiene en spectaculairste deel van de Tatra. De Gerlachovský Stít en de Lomnický Stít (2634 m) domineren het landschap aan Slowaakse zijde. De hoogste top aan de Poolse kant is de Rysy met 2499 meter. De wandelroute naar de top van de Rysy hoort volgens kenners tot de mooiste van Polen. Ook de Czerwone Wierchy ofwel Rode Toppen zijn adembenemend mooi. Ze vormen het decor op een wandeling door de Chocholowskavallei, ten westen van Koscielisko. In één pittige dag beklim je zowel de Ciemniak (2096 m), de Krzesanica (2122 m), de Malolaczniak (2096 m) en de Kopa Kondracka (2005 m) van hde Czerwone Wierchy.

Het merendeel van de Hoge Tatra behoort tot het 795 km2 grote Nationaal Park Tatra (Slowaaks: Tatranský národný park; Pools: Tatrzański park narodowy). In 1993 kreeg de Tatra van UNESCO de status van ‘Biosfeerreservaat‘ en in 2019 werd de Tatra door Lonely Planet tot Mooiste Europese Bestemming 2019 verkozen. De Hoge Tatra bestaat uit enkele bergruggen die min of meer parallel aan elkaar lopen en door diepe dalen van elkaar gescheiden zijn.

Kenmerkend zijn de grillige rotspartijen, ruige bergkammen, diepe ravijnen, dichte berkenbossen, torenhoge naaldbomen, de uitgestrekte weides en de glasheldere bergmeertjes, zoals het romantische Štrbské Pleso-meer (op 1346 meter hoogte, omringd door besneeuwde tweeduizenders), het Skalnate Pleso (1750 m), het Popradské pleso met op de oever de Majlathova-hut en erlangs het wandelpad naar het indrukwekkende Symbolicky Cintorin (1525m, een begraafplaats voor gesneuvelden in de bergen) en vertrekpunt van o.a. wandelroutes de Rysy op. 

Aan de ingang van Nationaal Park Tatra waarschuwen borden voor vallende stenen, voor steiltes en lawines, voor slangen en niedźwiedzie! (beren!). Kijk niet gek op als je langs het pad de drollen van een beer ziet liggen. Omdat de Hoge Tatra in vijf klimaatzones ligt, is het een hotspot voor dieren en (zeldzame) planten. Behalve slangen en beren kun je er de oeraluil, het hazelhoen, de drieteenspecht, steenarenden, gieren, bergkatten, Tatragemzen en wolven spotten. Maar ook de zeldzame Euraziatische lynx, wilde katten, vossen, otters, moefflons, steenarenden, marmotten en wilde zwijnen komen er voor. 

Honderden kilometers aan wandelpaden voeren vanuit makkelijk begaanbare valleien de hoogte in. De paden zijn goed bewegwijzerd met gekleurde bordjes, waarop behalve de richting ook de duur van de wandeling staat vermeld. Enkele populaire tochten zijn de wandelroute naar de top van de Rysy, naar de top van de Giemont en de spectaculaire meertoppentocht over de Czerwone Wierchy ofwel Rode Toppen. In een pittige dagwandeling beklim je zowel de Ciemniak (2096m), Krzesanica (2122m), Malolaczniak (2096m) en de Kopa Kondracka (2005m).

Tekst gaat verder onder de foto's.

Je kunt in het Tatragebergte overnachten in sfeervolle, goed uitgeruste berghutten waar stevige lokale kost en drank wordt geserveerd. De hutten liggen op (pittige) dagafstand wandelen van elkaar, vaak op schitterende locaties. Zo is er de Zamkovskeho Chata (1475 m) waar huttenwaardin Jana de scepter zwaait. Op de menukaart knoflooksoep, aardappelpannenkoeken, broodje frikandel en zoetgevulde deeglapjes. Vanaf de houten berghut kijk je uit over een glooiende alpenwei met diepdonkere dennen rondom. Om de hut te bereiken wandel je vanaf Hrebienok (eindstation bergtreintje) langs een ruisende bergbeek dieper de bergen in.

De Zamkovskeho-hut is via een pittig steenpad verbonden met de Teryho-hut. Op het bergplateau rond de Teryho-hut ligt een schitterend meer waarin de bergen weerspiegeld worden. Daarvandaan kun je in een halve dag doorsteken naar de Zbojnicka-hut, waar de waard ook vegagerechten serveert. De Majlathova-hut is een fraai gelegen hut met waanzinnig mooi uitzicht over het Propradské Meer. Het is het vertrekpunt van enkele populaire wandelingen, waaronder naar Rysy en Kôprovský štít. Het pad langs het  meer voert naar het Symbolicky Cintorin (1525m), een 'symbolische begraafplaats' met in de rotsen de gedenktekens van slachtoffers in de bergen. Ook de Ornakhut is een populaire. Hij ligt op op 1100 meter hoogte, vlakbij een fotogenieke waterval en is eenvoudig bereikbaar vanaf de ingang van het nationaal park, reden waarom je hier ook vreemd uitgedoste wandelaars ziet: met Chanel-handtassen en chihuahua-hondjes, op Adidas-slippers of hand in hand achter de kinderwagen. Het kan druk zijn in de Hoge Tatra.

Tekst en foto's: Nanda Raaphorst.

Wil je het kleinste hooggebergte van Europa zelf ontdekken?